terug

Terugblik Masterclass Ontmoeting en Inter-esse

Henk Oosterling was ooit kendokampioen in Nederland en is ruim 30 jaar als universitair hoofddocent filosofie verbonden aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. We gingen in gesprek over wat we vanuit zijn ervaringen in Rotterdam kunnen leren over een inclusieve stad, ook voor mensen in kwetsbare posities. Hoe kunnen we zorgen dat mensen mee kunnen en willen doen, wat is de rol van inter-esse en hoe herkennen en gaan we om met weerstand?

Henk vertelt over zijn eigen achtergrond met vrijwilligerswerk waar hij in 1972 mee begonnen is. Zijn initiatieven zijn ontstaan vanuit het signaleren van problemen (bijvoorbeeld geen beschikbaarheid van goed lesmateriaal voor migranten die Nederlands willen leren of een onderwijssysteem dat niet aansluit bij werk). Zo signaleert hij de noodzaak tot onderwijsinnovatie dat gebaseerd is op eco-wijsheid en media-wijsheid, de kernen van de 21e eeuwse skills.

Om daadwerkelijk met iemand in contact te komen, waarbij we dat als lastig ervaren, moeten we goed kijken wat er in het netwerk en de omgeving van die persoon aanwezig is aan mogelijkheden. Je moet ook nooit vragen naar wat er niet goed gaat, maar wat er nog mogelijk is. Dat is de vraag achter de vraag beantwoorden.

Hij geeft het voorbeeld van een man in een verzorgingshuis, die steeds wordt aangesproken op hoe het met hem gaat, terwijl duidelijk te zien is, dat het niet goed gaat en dat hij het daar niet naar zijn zin heeft. In plaats van daarop te richten kan je ook een aanknopingspunt vinden in zijn netwerk, dat nu niet veel groter is dan zijn kamer (zoals dat daar Zweedse en Spaanse boeken staan; hij kan blijkbaar Spaans en Zweeds lezen). Van daaruit wordt interesse gewekt en spreek je iemand aan op wat hij wel kan.

Bied ruimte, geef tools, breng skills aan

De houding die nodig is voor inter-esse is er eentje van ontvankelijkheid, van openstaan en niet-anticiperen, maar alert zijn op de kansen die zich op het moment voordoen. Wees niet gefixeerd, laat wat er gebeurt op je inwerken.

Op een gegeven moment moet je echter weer wel anticiperen om ‘kansen door te knopen’. Timing is dus ook een belangrijk element.

Hierbij komt de kendo-achtergrond (Japanse zwaardvecht kunst) van Henk goed van pas. Je ‘tegenstander’ overschatten of onderschatten zet je al op achterstand.

Als vrijwilliger je eigen weerstand niet doorwerken, betekent deze op je client projecteren. Inter-esse is het creëren van een tussenruimte. Daarvoor moet je je kwetsbaar op durven stellen (opener dan je zelf durft te zijn) en luisteren.

Een van de deelnemers vraagt hoe je kunt leren niet te anticiperen zonder een kendo-achtergrond.
1) niet bang zijn voor de situatie
2) empathisch vermogen trainen (interesse in de ander)
3) weerstand bij jezelf onderkennen
4) mogelijkheden zien om in gesprek te gaan
5) je daarin richten op wat de ander wel kan.

Empowerment

Onder empoweren verstaat Henk: iemand equiperen met tools, hem of haar skills aanleren en netwerken voor hen openen. Empoweren via skills doe je ook vanuit het medium (het middel). Je geeft iemand een camera, je kijkt wat er in de boekenkast staat of je traint kinderen hoe ze mogen praten tijdens de filosofieles, bijvoorbeeld alleen als ze de bal hebben (i.p.v. dat ze stil moeten zijn als iemand anders praat).

Weerstand

Leven is voor Henk weerstand. Dit is niet negatief. Het is een productieve energie die leidt tot innovatie en creativiteit. Je moet niet bang zijn voor weerstand.

Het probleem is dat we het meestal bij de ander leggen en we dus altijd aan de goede kant van de (af)wijzende vinger staan, terwijl we onze eigen weerstand moeten gaan zien. De eerste weerstand zit bij jezelf. Iedereen heeft vooroordelen. Het is moeilijk om te zien hoe racisme, anti-feminisme, kolonialisme in onszelf zit.

Woede en boosheid zijn ook vormen van weerstand. De kunst is om die energie om te zetten naar iets positiefs. Henk heeft dat zelf gedaan door zijn systeemfrust om te zetten in een activisme om die systemen te veranderen.

Tot slot geven we aandacht aan inclusiviteit. We denken na over wat werkt voor een inclusieve stad. Interesse kan de ruimte zijn die zorgt dat we van armoede & sociale uitsluiting naar geestelijke rijkdom bewegen. We zijn rijker met meer verbinding.

Foto’s: ©Theo van Ghesel Grothe
https://www.vangg.nl/

Kijk de video impressie
of download hieronder het hele verslag.

Categorieën

Schrijf je in voor de nieuwsbrief.

Graag ontvang ik ook nieuws over:

Site by Alsjeblaft!