Andries Baart: Het kunnen uithouden, de kracht van machteloosheid
In (hulpverlening en) vrijwilligerswerk: “We kunnen veel, heel veel zelfs, maar we denken verhoudingsgewijs weinig na over wat we niet kunnen.”
Reflectievraag: kom jij in je vrijwilligerswerk grenzen van je kennis en je kunnen tegen?- Hoe ga je daarmee om?
- Hoe open ben je daarover?
- Tegen wie?
- Wat kan dan nog?
“trouw vergezellen”
Bij trouw vergezellen gaat het om een vorm van machteloosheid die je zelf kiest én die ook wat oplevert. We hebben het dus niet over wanhoop en hopeloosheid. De tegenstelling is dus niet: ervoor gaan versus het opgeven. Je gaat slechts een andere weg bewandelen om iets goeds te bewerkstelligen en ja, daarbij zul je kwaliteiten aanwenden die men meestal niet hoog aanslaat en niet professioneel acht maar die het wel zijn.
Reflectievraag: wat is voor jou ‘goed komen’, met betrekking tot jezelf, met betrekking tot een maatje? Wat is succes voor jou, wanneer vind jij iets succesvol? (Hoe verhouden zich ‘verwachtingen’ en ‘machteloosheid’ tot elkaar?)
“Vertrouwen in het proces”: Je besluit niet: ik heb positieve ervaringen, ik plus en min in deze casus en daardoor heb ik er alle vertrouwen in dat het goed komt. De gedachte is: als we zo verder gaan, doe ik het goed – los van de vraag of het ook goed komt.”
Trouw aan de ander, (en ook aan jezelf), vertrouwen in het proces, belangstellend zijn, kunnen afwachten, geduld bewaren, het kleine zien, het leven ondergaan.
Reflectievraag: hoe ben jij met bovengenoemde punten? In al dit zal je jezelf tegenkomen, wat doet dit allemaal met je, met welke constructieve of destructieve overtuigingen van jezelf word je geconfronteerd?
“Niet de hoop als overtuiging, norm of berekening maar als een leefvorm.”
Reflectievraag: Ken jij ‘hoop als levensvorm’? Hoe hou jij hoop?
‘Onmachtscompetentie’: “het vermogen of de deskundigheid om, als je in probleemoplossende zin niets meer kunt doen, tóch betekenisvol te zijn voor degenen die hulp nodig hebben en hen niet te verlaten. Dat is welbeschouwd het vermogen niets te vermogen en toch niet uit elkaar te vallen en af te nokken. Er betekenisvol bij blijven is er de kern van.”
Lees meer: ‘Het kunnen uithouden – De kracht van machteloosheid’ door Andries Baart