Weet u als onbaatzuchtige vrijwilliger wie Hans Brinker is?
Tot mijn grote verbazing weten maar heel weinig mensen het antwoord op deze vraag. Studenten die ik het vroeg, keken me aan met die glazige blik alsof ze er al een Tiktok marathon van 3 uur op hadden zitten (in de les uiteraard) en zwegen. Een kennis dacht dat hij een ex-politicus van de PVV was en een toerist mompelde tegen mij dat Hans Brinker toch de naam van het slechtste hostel in Amsterdam was?
Ik vind het verschrikkelijk dat niemand meer het verhaal van Hans Brinker kent, omdat wij Amsterdammers dit soort zelfopofferende jongeren keihard nodig hebben in deze onzekere en spannende tijden.
Daarbij mag hij niet vergeten worden, omdat- iedereen in Franrijk weet wie Jeanne d’Arc was.
- Iedereen in Engeland kent Robin Hood.
- Iedereen in Nederland ten onrechte wel Johan Derksen kent, maar weinigen Hans Brinker.
Het gekke is dat Hans Brinker in Amerika best beroemd is als die Hollandse jongen die zijn vinger in de dijk stak. Ah, gaat er nu weer een belletje bij u rinkelen?
Mary Mapes Dodge was een Amerikaanse schrijfster die halverwege de 19e eeuw een bestseller schreef dat heette: Hans Brinker, of de zilveren schaatsen, een verhaal van een leven in Holland. Het speelt zich af in Broek en Waterland en het grappige is dat deze mevrouw Dodge nooit in ons land is geweest!
Ze bedacht een verhaal over een idyllisch Holland waar de huizen en stoepen waanzinnig schoon zijn en de kinderen in de winter non-stop schaatsen. De hoofdpersoon Hans Brinker beleeft allerlei avonturen en nou komt het: hij moest op school een verhaal lezen over een kind die de stad redt (het zou om Haarlem gaan), doordat het een vinger in een lekke dijk steekt. Wat? Ja, inderdaad het verzonnen karakter Hans Brinker leest in een boek over een andere jongeling die bij noodweer zijn land behoedt voor de ondergang. Door historisch amateurisme en onnauwkeurig lezen is alles in de war gelopen en kreeg Hans de eer. Vervolgens zijn wij collectief een held aan het vergeten die beroemd is geworden om iets wat hij zelf niet heeft gedaan. Volgt u het nog?
Belangrijk voor mij is dat er ooit een kind (niet) is geweest dat heel onzelfzuchtig een heldendaad verrichte voor velen anderen. Ik stel me zo voor dat het om negen uur ‘s avonds in de stromende regen langs een dijk liep en veel water door een gat zag stromen. Het kind wist dat een dijkdoorbraak grote gevolgen kon hebben voor zijn stadsgenoten en toen kwam er een cruciaal moment in het verhaal: zou het een vinger in de dijk stoppen en zo ja, welke? Ik kom hier een andere keer nog op terug.
Vervolgens heeft deze held naar verluidt wel 12 uur bij die dijk gestaan, omdat er verder niemand meer langskwam en er nog geen mobiele telefoons bestonden. Een belangrijk vraag is nu: waar heeft deze Hans, of hoe de jongeling dan ook heette, die hele nacht over nagedacht? Dit laatste fascineert mij mateloos. Ik hoop u hopelijk ook, omdat we dus meer van dit soort jongeren nodig hebben in deze tijd van egocentrisme en kortzichtigheid. Wordt vervolgd.