terug

Wondervraag

Nieuws & Column

vrijdag 15 maart 2019

Wondervraag

Trainer Jaap Vriend ontwikkelt een nieuw theatercollege over oplossingsgericht werken. In de aanloop daarnaartoe schrijft hij regelmatig columns over dit onderwerp. Deze keer over de geboorte van oplossingsgericht werken.

Ik heb een erg vreemde vraag voor je.

Om deze te beantwoorden heb je wat fantasie nodig. Heb je die? Vast wel.

“Vanavond ga je naar bed en door een wonder lost een groot probleem, dat je momenteel erg bezighoudt, tijdens je slaap helemaal op. Morgenochtend word je wakker. Waaraan zou je als eerste merken dat je probleem verdwenen is?”

Dit is een van de varianten van de wondervraag. Naast de schaalvraag is dit een van de grote handelskenmerken van oplossingsgerichte werken. Bovendien stond de wondervraag aan de basis van deze methode.

Hier is een wonder nodig

Naar verluidt zat therapeute Insoo Kim Berg tijdens een sessie met een cliënt met haar handen in het haar. Deze vrouw stapelde ellende op ellende in haar levensverhaal en Berg verzuchtte: “hier is een wonder nodig!” Ze ging hier op door en zei: “stel dat er een wonder in jouw leven zou gebeuren, hoe zou jij dat dan merken?” De antwoorden op deze vragen bleken zo bruikbaar voor het gesprek dat Berg het voortaan in elk gesprek met een nieuwe cliënt zou gaan gebruiken.

De vraag is vooral nuttig omdat, hoe beroerd je situatie ook is, het je dwingt na te denken over de toekomst. Dit haalt je zo even uit het eventuele nare heden of verleden. Ook geeft het je (en een eventuele coach) aanwijzingen over wat je graag zou willen en welke eerste kleine stap je misschien daarvoor zou kunnen nemen. Let wel: het wonder is zelf nooit het doel op zich, omdat het vaak onbereikbaar is. Het gaat om de weg ernaar toe.

Het dwingt je na te denken over de toekomst

Berg merkte dat het meestal een positieve wending aan een gesprek gaf. Het zette haar en haar man Steve de Shazer, ook therapeut, flink aan het nadenken. Ze merkten dat ze onder andere door de wondervraag niet lang hoefden in te gaan op de oorzaak van problemen, maar eerder op de manieren waarop die zouden kunnen worden opgelost. Et voila, de geboorte van de positieve methode oplossingsgericht werken. Het kostte het echtpaar natuurlijk wel jarenlang om deze werkwijze verder uit te werken.

Het is misschien leuk om te zien hoe de grondlegger van de methode Kim Insoo Berg zelf het oplossingsgericht werken in de praktijk toepast. Voor hun instituut “Solution focused therapy” maakte ze het volgende filmpje. Na ongeveer 15 minuten stelt ze de wondervraag.

In het filmpje zie je het echtpaar Bill en Leslie behoorlijk kibbelen om hun zeer slechtlopende relatie. Berg hoort het een tijdje (ook heel leerzaam) oordeelloos aan, maar dan grijpt ze in door middel van de wondervraag. Je ziet dat het direct iets doet met het koppel. Na al het geruzie geeft het iets van verlichting, ze moeten opeens wat lachen en ze mijmeren over hoe het ook zou kunnen zijn tussen hun twee.

Even later vervallen ze alweer tot hun oude gewoonte, maar dan brengt Berg ze terug naar hun antwoord op de wondervraag. Het is oplossingsgericht werken in volle actie! En die wondervraag…. Probeer het eens thuis!

Jaap Vriend, trainer bij de Vrijwilligersacademie

Meer weten over oplossingsgericht werken? Je kunt je hier opgeven voor de vervolgtraining Oplossingsgericht Werken die start op 2 april. Het theatercollege De Negen Open Deuren blijft gewoon te boeken voor organisaties en is voor iedereen te zien op 16 april zien in het Torpedo Theater in Amsterdam.

Categorieën

Schrijf je in voor de nieuwsbrief.

Graag ontvang ik ook nieuws over:

Site by Alsjeblaft!