Reflectie op een bijzonder ontwikkeltraject
In februari 2025 sloten we het project af. Niet met een punt, maar met een stevige komma: de inzichten, werkwijzen en samenwerkingen leven voort in trainingen, beleid en het DNA van de organisatie. Dit artikel is een terugblik op een intensief en inspirerend traject waarin samenwerking, ervaringskennis en professionele ontwikkeling centraal stonden.
Waarom dit project?
De Vrijwilligersacademie werkt al jaren met trainers én ervaringsdeskundigen, die samen trainingen verzorgen. In die samenwerking zit een enorme kracht: de combinatie van theoretische kennis en doorleefde ervaring maakt de trainingen rijk, herkenbaar en impactvol.
Maar zo’n samenwerking gaat niet vanzelf. Het vraagt aandacht, reflectie, oefenen, en vooral: samen onderzoeken wat er nodig is om écht samen te werken. Daarom vroegen we steun aan het RCOAK voor een verdiepend ontwikkeltraject. Ons doel: de tandemmethode (een trainer en een ervaringsdeskundige die samenwerken als gelijkwaardige partners) verder uitwerken en verankeren.
Hoe gingen we te werk?
Het traject bestond uit een serie van zeven bijeenkomsten, tussen december 2022 en december 2024. Iedere bijeenkomst had een eigen thema, en werd voorbereid én uitgevoerd door onze eigen mensen – in tandemvorm. Vaak waren dat combinaties van trainers en ervaringsdeskundigen die zelf ervaring hadden met het geven van trainingen, of met het ontwikkelen van lesmateriaal. Soms werkten we samen met externe experts, zoals onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam.
De thema’s kwamen voort uit onderzoek én uit onze eigen praktijk. We spraken over de meerwaarde van ervaringsdeskundigheid, over de spanning tussen leefwereld en systeemkennis, over gelijkwaardigheid, en over hoe je schuring in de samenwerking kunt bespreken. In de laatste bijeenkomsten voegden we ook het thema sociale veiligheid toe: hoe zorgen we voor een leeromgeving waarin iedereen zich veilig en gezien voelt?
Bijzonder was dat we tijdens het hele traject werkten met casussen uit onze eigen praktijk. Er was geen externe input nodig – de verhalen, uitdagingen en successen van onze eigen tandems waren rijk en leerzaam genoeg. Dat zegt veel over de kwaliteit en betrokkenheid van iedereen die meedeed.
Wat heeft het opgeleverd?
Het project heeft onze werkwijze zichtbaar verdiept. Hier een paar concrete resultaten:
- Tandemsamenwerking is nu verankerd in ons trainingsaanbod. In de Basistraining voor maatjes bijvoorbeeld is een volledig dagdeel gewijd aan het werken met een ervaringsdeskundige co-trainer. Ook in de opleiding Ervaringsdeskundigheid in een team en het TOED-traject zijn de inzichten uit het ontwikkeltraject verwerkt.
- We hebben een nieuw aanbod ontwikkeld: het Tandemtraject, dat we nu actief aanbieden aan andere organisaties in de stad – zoals buurtteams of vrijwilligersorganisaties – die ervaringskennis willen borgen in hun werkwijze.
- De opbrengsten zijn opgenomen in ons Meerjarenplan 2025-2029, inclusief een aparte paragraaf over ervaringsdeskundigheid en tandemwerken.
- Rondom sociale veiligheid zijn we bezig met het ontwikkelen van concrete tools zoals een signalenlijst, vangnetgroepje en beslisboom. Deze worden in 2025 verwerkt in ons beleid en onze praktijk.
Maar misschien nog belangrijker dan deze producten is de cultuurverandering die is ingezet. Er is meer bewustzijn ontstaan over wat het vraagt om écht samen te werken. Over wat gelijkwaardigheid inhoudt, in de praktijk. Over hoe belangrijk het is om verschillen te benutten in plaats van glad te strijken.
Naar een gedeeld perspectief
Dit ontwikkeltraject heeft laten zien dat het mogelijk is om verschillende vormen van kennis – professioneel, academisch, ervaringsdeskundig – met elkaar te verbinden op een manier die werkt. De tandemaanpak heeft zich ontwikkeld tot een volwaardige methode die niet alleen intern gedragen wordt, maar ook gedeeld kan worden met partners en organisaties in de stad.
Voor organisaties die werk willen maken van samenwerking op basis van gelijkwaardigheid, biedt deze aanpak concrete handvatten én inspiratie. De Vrijwilligersacademie blijft zich inzetten om dit gedachtengoed verder te verspreiden, te verdiepen en toe te passen.
Meer weten of samenwerken? Neem gerust contact met ons op . We delen graag onze ervaringen en ondersteunen je graag bij het ontwikkelen van je organisatie.
Image by Nicole Pankalla from Pixabay