terug

Provoceer jezelf en de ander wat gelukkiger

Jaap Vriend heeft een formule gevonden voor provocatie waar je iets aan hebt! Lees meer in zijn column.

“Praat jij ook wel eens over jezelf,” een vriend kijkt me vriendelijk doch ietwat plagerig aan. Ik antwoord: “Natuurlijk praat ik over mezelf. Net als ieder normaal mens.” Ja, zegt mijn vriend, die journalist is, maar altijd als ik even doorvraag, gooi je het gesprek gauw over een ander boeg.” Ik frons mijn wenkbrauwen en zeg: “Oké” Ik denk hard na. Heeft hij gelijk met deze feedback?

Zo aardig mogelijk de waarheid zeggen

Deelnemers zuchten vaak in trainingen als ik zeg dat we het gaan hebben over feedback geven (ook wel: zo aardig mogelijk de waarheid zeggen om de ander vooruit te helpen). Ze gaan in protest, omdat docenten of trainers steevast dezelfde technieken voor keurige feedback bespreken.

Kan het ook anders? Misschien wel. Jaap Hollander en Jeffrey Wijnberg demonstreren in hun geestige doch serieuze boek Provocatief Coachen andere mogelijkheden. Zij hanteren een aantal omgekeerde principes over feedback. Zij zeggen als coaches bijvoorbeeld direct wat in ze opkomt, ook als dit misschien onaardig of ondiplomatiek is. Zij handelen als coach vooral onder het adagium van “Iemand gaat naar een coach om eens op een leerzame wijze op zijn donder te krijgen.”

Bijvoorbeeld:

- Mijn huwelijk is al jaren niks meer
- Coach: Wat is het geworden…. De drank of een vriendin?
- Allebei, maar die verhouding van mij…
- Coach: is je overkomen… daar was je niet op uit..
-Precies, Maar ….

Waar een ander misschien eerst empathie zou tonen voor de blijkbaar armzalige staat van het huwelijk van deze cliënt, komt deze provocerende coach snel tot de kern. Het idee achter provocatief coachen is dat de ander zich leert te verdedigen en dat realiteitsbesef leidt tot gezonder gedrag. Kunnen wij eenvoudige stervelingen ook wat van die techniek leren?

Formule leren

Zeker, die vriend van mij heeft van prikkelende vragen zijn handelskenmerk als journalist gemaakt en zette mij door een ogenschijnlijk simpele vraag voor jaren aan het denken. Ook oogt de formule van van provocatief coachen niet zo moeilijk: Provcatief coachen = contact plus humor plus provocatie.

Belangrijk is wel dat de drie zaken uit de formule (contact, humor, provocatie) alle drie echt aanwezig zijn in je opmerkingen, anders kan je hard op je bek gaan, want ‘provocatie zonder humor of contact wordt cynisme of gewoon belediging.

Wees voorzichtig!

Voorzichtig dus als je dit thuis gaat proberen! Als een partner vraagt: “vind jij mij dik?”, en jij zegt: “behoorlijk,” dan kun je wel eens van een koude kermis thuiskomen. Plagerig overdrijven helpt dan misschien beter: “Nou behoorlijk, ik vroeg me al af hoe je door de voordeur was gekomen!” Grote kans dat de ander dan moet lachen en zegt: “Nou zo erg is het nu ook weer niet.” Waarop jij zegt: “Precies!” En einde van wat misschien een moeizaam gesprek had kunnen worden. Lieve lezer, ik hoop dat onze domheid, zo kenmerkend voor de mens, weer wat is verminderd door deze column!

Categorieën

Schrijf je in voor de nieuwsbrief.

Graag ontvang ik ook nieuws over: