‘De lege hemel’
‘In de lege hemel’ denkt Marjan Slob, filosofe, na over eenzaamheid. Zij schrijft haar bevindingen op, waarbij zij haar zienswijze(n) sprankelend afwisselt met stellingen van wijsgeren en voorbeelden uit romans, films en popliedjes.
Eenzaamheid
Er zijn drie vormen eenzaamheid: sociaal, emotioneel en existentieel. Ondanks dat verschil in benamingen is er ook een overeenkomst tussen de drie vormen, namelijk het hebben van geen of onvoldoende verbinding en contacten met andere mensen.
Wat betekent eenzaamheid voor iemand die zich eenzaam voelt? Is er sprake van balans tussen enerzijds eenzaamheid en anderzijds gelukkig zijn? Hoe verhoudt zich dat met de praktische realiteit? Als we om ons heen kijken zien we vooral mensen die zich eenzaam voelen die de zojuist benoemde wisselwerking missen en zich daardoor blijvend verdrietig, teleurgesteld en ongelukkig voelen. De reden daarvoor is dat eenzame mensen vaak niet (meer) in staat zijn de weg naar verbinding en contact terug te vinden. Dat is volgens ons het deficit aan vermogen hun eenzaamheid te doorbreken. Anders gezegd: ze willen hun eenzaamheid doorbreken, maar weten niet (meer) hoe dat moet. Maar toch…
Doorbreken van eenzaamheid
Wij hebben alle fasen van existentiële eenzaamheid – de diepste vorm van eenzaamheid – doorlopen en waren in staat dat veelomvattende nare gevoel te doorbreken. Maar hoe vraag jij je misschien af? Onze stellingen zijn dat we ‘zijn’ wie en wat we zijn en dat we ‘bestaan’! We horen erbij, we doen mee en zijn gelijkwaardig. Het belangrijkste aspect is onvoorwaardelijk voor elkaar te zijn en van elkaar te houden. Met alles wat daarbij hoort!
Als andere mensen dat zien leg je verbinding en ontstaan contacten. Als we – heel veel later – op die periode terugkijken komen we tot slechts tot één conclusie. We hebben het goed gedaan en zouden het zo weer zo doen!
Boek: ‘De lege hemel’
In ‘De lege hemel’ denkt Marjan Slob na over eenzaamheid. Marjan ontleedt het woord eenzaamheid langs filosofische weg. Wij hebben het boek twee keer individueel en één keer samen gelezen. We zijn tussen de beide individuele leessessies én na het samen lezen in gesprek gegaan met elkaar. We komen tot de conclusie dat ‘De lege hemel’ een interessant boek is dat je leert ánders te kijken naar eenzaamheid. Daardoor kan het – bijvoorbeeld via andere invalshoeken – een positieve bijdrage leveren aan het voortzetten van de discussie(s) over eenzaamheid. Maar, betrek ook mensen die zich eenzaam voelen bij die discussies.
Nadenken over eenzaamheid gaat dus samen met praten over eenzaamheid. Samen eenzaamheid uitdiepen en zoeken naar bestendige oplossingen om eenzaamheid (trachten) te doorbreken. Mogelijk zijn we daardoor in staat eenzame mensen handvatten te bieden om hun gevoel van eenzaamheid blijvend te doorbreken of ten minste te verlichten.
‘De lege hemel’ is verschenen bij Ambo/Anthos – ISBN 978 90 263 4542 5 en kost ongeveer € 20.
Franckx en Jürgen van Tilbeurgh-Schmidt
Ambassadeurs voor de Vrijwilligersacademie Amsterdam
Correspondenten in Gent en Berlijn